*av/o *avo serĉi 'avo' [av.0o] [av.0o.patra] Patro de patro aŭ patrino: mi venas de la avo, kaj mi iras nun al la onklo [1]; li estas la avo de la malgranda paŝtistino [2]; ĉi tion […] iam rakontis maljuna avo al sia malgranda nepo, kaj la malgrandulo sciis, ke kion la avo rakontas, tio estas pura vero [3]; maljuna viro, kiu laŭ sia aĝo povis esti la avo de ĉiuj, kiuj troviĝis en la ĉambro [4]; tio estis tiel longatempe antaŭe, ke kiam la avo de la avo prirakontis, li nomis tion la malnovaj tempoj [5]; laŭ alia teorio, en pratempo „atta“ signifis adoptan patron, patrinflankan onklon aŭ patrinflankan avon [6]. 1. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 92. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Paŝtistino kaj kamentubisto3. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Dano Holger4. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Malnova tomba ŝtono5. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Nokta ĉapo de fraŭlo6. Anna kaj Mati Pentus: Hindeŭropaj etimoj (2), Monato, 2004 angle: grandfather beloruse: дзед bretone: tad-kozh bulgare: дядо ĉeĥe: děd, děd, dědeček ĉine: 大爷 [dàyé], 大爺 [dàyé], 爷 [yé], 爺 [yé] eŭske: aitite france: grand-père germane: Großvater, Opa hebree: סב, סבא hispane: abuelo hungare: nagyapa ide: avulo indonezie: kakek itale: nonno japane: 祖父 [そふ], おじいさん katalune: avi, iaio, jai loĵbane: rirpa'u pafpa'u, mampa'u nederlande: grootvader, opa norvege: bestefar okcidentfrise: pake perse: پدربزرگ pole: dziadek portugale: avô rumane: bunic ruse: дед, дедушка slovake: starý otec, dedko svahile: babu svede: farfar, morfar tokipone: mama mama mije turke: dede, büyük baba ukraine: дід, дідусь volapuke: lefat, hilepal fatafat, motafat avinoserĉi 'avino' [av.0ino] [av.0ino.patra] Patrino de patro aŭ patrino: avinaj fabeloj [7]; mia avino forgesis, kiam ŝi estis tie interne la lastan fojon [8]; li vestis la maljunan avinon per ŝiaj dimanĉaj vestoj [9]; la birdetoj[…]n la avino nomis fiŝoj, ĉar alie ŝiaj nepinoj, kiuj ne vidis ankoraŭ birdojn, ne povus ŝin kompreni [10]; vi ĝuos intimon kaj apogon ĉe la avino [11]. 7. La Nova Testamento, I. Timoteo 4:78. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Fajrilo9. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Malgranda Niko kaj granda Niko10. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, La virineto de maro11. Cao Xueqin, trad. Xie Yuming: Ruĝdoma sonĝo, ĉapitro 3a, volumo 1a, p. 33a angle: grandmother beloruse: бабка bretone: mamm-gozh bulgare: баба ĉeĥe: babička, bába ĉine: 婆 [pó], 姥 [lǎo] eŭske: amama france: grand-mère germane: Großmutter, Oma hebree: סבתא hispane: abuela hungare: nagyanya ide: avino indonezie: nenek itale: nonna japane: 祖母 [そぼ], おばあさん katalune: àvia, iaia, jaia loĵbane: rirmamta pafmamta, mamymamta nederlande: grootmoeder, oma norvege: bestemor okcidentfrise: beppe perse: مادربزرگ pole: babcia portugale: avó ruse: бабушка slovake: stará mama, babka svahile: nyanya svede: farmor, mormor tokipone: mama mama meli turke: nine, büyük anne ukraine: баба, бабуся volapuke: lemot, jilepal fatamot, motamot geavojserĉi 'geavoj' [av.ge0oj] [av.ge0oj.GEN] Avo(j) kaj avino(j): mia avo kaj avino (geavoj). la ĉefaj aktivuloj de diversaj naciaj movadoj estas gejunuloj, kies gepatroj aŭ geavoj apartenas (aŭ apartenis) al naciaj malplimultoj aŭ minoritatoj [12]; la dometo povas esti malnova heredaĵo, tute sen moderna komforto, sed plena je memoroj pri geavoj [13]; ŝi loĝis kun diversaj parencoj: geavoj, diversaj gepraonkloj kc [14]; la geava generacio [15]. Rim.: Iuj uzas la vorton „geavo(j)“ ankaŭ por paroli pri avo(j) aŭ avino(j), kies sekso ne estas konata. 12. Sylvia Brylska: Ĉu reiri al naciaj radikoj?, Monato, 1993/08, p. 1213. Saliko: Ĝojoj kaj ĝuoj de finna somero, Monato, 2000/12, p. 1214. Donald Broadribb: Memoroj neniam perdas sian malĝojon, Monato, 2006/11, p. 2515. Jesuo Gonjuo: Labori pli, enspezi malpli., Monato, 2011/05, p. 14 angle: grandparents beloruse: дзед і бабка ĉine: 外公外婆 [wàigōngwàipó], 祖父母 [zǔfùmǔ] france: grands-parents germane: Großeltern hispane: abuelos y abuelas ide: geavi indonezie: kakek nenek japane: 祖父母 [そふぼ] nederlande: grootouders grootvaders en grootmoeders, opa's en oma's okcidentfrise: pakes en beppes perse: پدربزرگ و مادربزرگ pole: dziadkowie dziadkowie tokipone: mama mama ukraine: дід і баба, дідусь і бабуся volapuke: lepals praavoserĉi 'praavo' [av.pra0o] [av.pra0o.GEN] Patro de avo aŭ avino: Abraham, nia praavo laŭ la karno [16]; la tempoj de la praavoj [17]; [li] turnis la portreton de la praavo al la muro, por ke ĝi ne povu aliĝi al la interparolado [18]; ili estis praavoj kaj estis baldaŭ festontaj sian oran edziĝofeston, sed ili ne povis precize rememori la daton [19]; la praavon ĉagrenis tia familiara parolo RabistFab ; mia praavo aŭ prapraavo estis unu el potenculoj inter Ĥiksoj [20]. 16. La Nova Testamento, Romanoj 4:117. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Malnova domo18. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Dio de dormo19. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Sambuka virineto20. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro IV angle: great-grandfather beloruse: прадзед bretone: tad-kuñv bulgare: прадядо ĉeĥe: praděd, pradědeček ĉine: 太爷爷 [tàiyéyé], 太爺爺 [tàiyéyé] france: arrière-grand-père germane: Urgroßvater, Uropa hebree: סבא רבא hispane: bisabuelo hungare: dédapa ide: preavulo indonezie: kakek buyut itale: bisnonno, bisavo, bisavolo japane: 曾祖父 [そうそふ], ひいおじいさん katalune: besavi nederlande: overgrootvader norvege: oldefar okcidentfrise: oerpake perse: پدرِ پدربزرگ یا مادربزرگ pole: pradziadek ruse: прадед slovake: praded, pradedko tibete: སྤོ་ལགས་ tokipone: mama mama mama mije ukraine: прадід volapuke: lelefat, hilelepal praavinoserĉi 'praavino' [av.pra0ino] [av.pra0ino.GEN] Patrino de avo aŭ avino: ili tenis sin reciproke je la manoj, tute tiel same, kiel estis farintaj la praavo kaj la praavino tie en la nova ĝardenaro, kaj ili tiel same parolis pri la malnovaj tagoj kaj pri la ora edziĝofesto [21]; heredaĵo el la tempo de la praavino [22]; la praavino pli bone fartas [23]; tio estas ja malnova historio, kiun mi aŭdis el la tempo de mia prapraavino [24]. 21. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Sambuka virineto22. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Paŝtistino kaj kamentubisto23. Cao Xueqin, trad. Xie Yuming: Ruĝdoma sonĝo, ĉapitro 64a, volumo 2a, p. 393a24. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Filino de la marĉa reĝo angle: great-grandmother beloruse: прабабка bretone: mamm-guñv bulgare: прабаба ĉeĥe: prababička ĉine: 太婆 [tàipó], 父母的祖母 [fùmǔdezǔmǔ], 老祖母 [lǎozǔmǔ], 太奶奶 [tàinǎinai], 太祖母 [tàizǔmǔ] france: arrière-grand-mère germane: Urgroßmutter, Uroma hebree: סבתא רבתא hispane: bisabuela hungare: dédanya ide: preavino indonezie: nenek buyut itale: bisnonna, bisava, bisavola japane: 曾祖母 [そうそぼ], ひいおばあさん katalune: besàvia nederlande: overgrootmoeder norvege: oldemor okcidentfrise: oerbeppe perse: مادرِ پدربزرگ یا مادربزرگ pole: prababcia ruse: прабабушка slovake: prababka tibete: རྨོ་ལགས་ tokipone: mama mama mama meli ukraine: прабаба volapuke: lelemot, jilelepal praavismoserĉi 'praavismo' [av.pra0ismo] [av.pra0ismo.BIO] Atavismo: trajtoj reaperas pro la leĝo de praavismo [25]. 25. Ĉarlz Darvin, trad. Klivo Lendon: La Origino de Specioj, ĉapitro 6a angle: atavism beloruse: атавізм ĉeĥe: atavizmus france: atavisme germane: Atavismus hispane: atavismo hungare: atavizmus, visszaütés ide: atavismo indonezie: atavisme itale: atavismo katalune: atavisme nederlande: atavisme norvege: atavisme pole: atawizm ruse: атавизм slovake: atavizmus administraj notoj pra~ismo: Mankas dua fontindiko.