*surprizi
(tr)
- 1.
- (io) Mirigi per sia neatenditeco: [li] murmuretis al ŝi ion en la orelon, kio, kiel ŝajnis, tiun ĉi surprizis [1]; surprizis lin […] la palaco de la sciencoj, en kiu li vidis galerion dumilpaŝe longan, tute plenan je matematikaj kaj fizikaj instrumentoj [2]; mia emocio tre surprizis mian patrinon [3]; surprizis [lin] la fantaziaĵoj, kiujn mi povis ludi [4]; li amas lerni, kio tre surprizas la instruiston [5]; ĉiam surprizas la faktoj kiujn elfosas enketo [6]; Ĉi tiu fraz' surprizis ⫽ Kaj ili ĝin skrupule Ĝis fundo analizis [7].
- 2.
- Subite kaj neatendite aperi ĉe iu, trafi iun: mi ne surprizos vin, antaŭ ol mi venos por preni vin, aperos miaj senditoj [8]; ni iris duope laŭ ĉirkaŭvojo por eviti la fenestron, ĉar mi volis surprizi la gepatrojn [9]; la situacio estus pereiga por ŝia famo, se oni ŝin surprizus kun Viktoro [10]; la nokto surprizos vin kaj vi ne retrovos la domon [11]; la kronprinco venkos, se li ne lasos sin surprizi de Nitager [12]; (figure) urĝaj paŝoj, tinto de armiloj surprizis la silenton [13].
Rim.:
Ĉe unuopa aŭtoro oni renkontas „surprizi“ kun la senco „neatendite malkaŝi“:
ŝi surprizis, ne ĝin komprenante, la teruran sekreton
[14];
Valentino surprizis la sekreton de amrilatoj, kiujn via filino tiel zorge kaŝis
[15].
1.
Charles Dickens, trad. L. L. Zamenhof: La Batalo de l' Vivo, La Batalo de l' Vivo
2. Volter, trad. Eugen Lanti: Kandid aŭ la optimismo, Ĉapitro XVIII
3. Hendrik J. Bulthuis: Idoj de Orfeo, Unua Parto
4. Hendrik J. Bulthuis: Idoj de Orfeo, Unua Parto
5. Hendrik J. Bulthuis: Idoj de Orfeo, Dua Parto
6. Johán Valano: Ĉu li bremsis sufiĉe?, 12
7. Raymond Schwartz: La Stranga Butiko, Epigramo
8. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, La senditoj de morto
9. Hendrik J. Bulthuis: Idoj de Orfeo, Kvina Parto
10. Henri Vallienne: Kastelo de Prelongo, Ĉapitro Sesa
11. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro III
12. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro I
13. Ferenc Szilágyi: La Granda Aventuro, I.
14. Henri Vallienne: Ĉu li?, Ĉapitro Dekunua
15. Henri Vallienne: Kastelo de Prelongo, Ĉapitro Dektria
2. Volter, trad. Eugen Lanti: Kandid aŭ la optimismo, Ĉapitro XVIII
3. Hendrik J. Bulthuis: Idoj de Orfeo, Unua Parto
4. Hendrik J. Bulthuis: Idoj de Orfeo, Unua Parto
5. Hendrik J. Bulthuis: Idoj de Orfeo, Dua Parto
6. Johán Valano: Ĉu li bremsis sufiĉe?, 12
7. Raymond Schwartz: La Stranga Butiko, Epigramo
8. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, La senditoj de morto
9. Hendrik J. Bulthuis: Idoj de Orfeo, Kvina Parto
10. Henri Vallienne: Kastelo de Prelongo, Ĉapitro Sesa
11. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro III
12. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro I
13. Ferenc Szilágyi: La Granda Aventuro, I.
14. Henri Vallienne: Ĉu li?, Ĉapitro Dekunua
15. Henri Vallienne: Kastelo de Prelongo, Ĉapitro Dektria
- angle:
- surprise
- beloruse:
- 1. зьдзівіць (нечаканасьцю), уразіць (нечаканасьцю) 2. засьпець (зьнянацку)
- ĉeĥe:
- nachytat, překvapit, přistihnout, zaskočit
- ĉine:
- 使感到意外 [shǐgǎndàoyìwài], 意外袭击 [yìwàixíjī], 意外襲擊 [yìwàixíjī], 惊讶 [jīngyà], 驚訝 [jīngyà], 揜 [yǎn]
- france:
- surprendre
- germane:
- überraschen
- hispane:
- sorprender
- hungare:
- meglep
- itale:
- sorprendere
- japane:
- 不意に訪れる [ふいにおとずれる], 不意打ちする [ふいうちする], 奇襲する [きしゅうする], 驚かす [おどろかす], びっくりさせる
- katalune:
- sorprendre
- nederlande:
- verrassen
- pole:
- niespodziankę robić, zadziwiać, zaskakiwać
- portugale:
- surpreender
- ruse:
- 1. удивить неожиданностью, поразить неожиданностью 2. застать врасплох
- slovake:
- prekvapiť
- ukraine:
- застати, заскочити, зробити несподіванку, дивувати, вражати
surpriza
- Tute neatendita, surprizanta: tute surpriza nomo inter la kandidatoj estas François Simonnet el Francio [16].
16.
Libera Folio: Rekordaj 16 kandidatoj por 6 lokoj, La Ondo de Esperanto, jaro 2004a, numero 4a
- angle:
- surprise
- beloruse:
- неспадзяваны, неспадзеўны, уражаючы, раптоўны
- ĉine:
- 惊讶 [jīngyà], 驚訝 [jīngyà], 出人意料 [chūrényìliào], 可怪 [kěguài]
- france:
- surprenant
- hispane:
- sorprendente
- itale:
- sorprendente
- japane:
- 不意の [ふいの], 奇襲の [きしゅうの], 思いがけない [おもいがけない], 驚くべき [おどろくべき]
- katalune:
- sorprenent
- nederlande:
- verrassend
- pole:
- niespodziewany, niespodziany
- portugale:
- surpreendente
- ruse:
- удивительный неожиданностью, неожиданный
- ukraine:
- несподіваний, вражаючий
surpriziĝi
- Iĝi surprizita: kiam mi aŭdis la paŝojn, mi surpriziĝis, sed vi tuj aperis [17].
17.
Machado de Assis, trad. Paulo Viana: La divenistino kaj aliaj rakontoj, Oportuno, jaro 2005a, p. 30a
- angle:
- be surprised
- beloruse:
- зьдзіўляцца, дзівіцца
- ĉine:
- 惊奇 [jīngqí], 驚奇 [jīngqí], 怔 [zhēng]
- france:
- être surpris
- hispane:
- sorprenderse
- itale:
- sorprendersi
- japane:
- 驚く [おどろく], びっくりする, 面食らう [めんくらう]
- katalune:
- sorprendre's
- nederlande:
- verschieten
- pole:
- zaskoczyć się
- portugale:
- surpreender-se
- ruse:
- удивиться, поразиться
*surprizo
- Ago surprizi; io, kio surprizas1: mi eksaltis de surprizo [18]; tri el liaj noveloj finiĝas per surprizo por la leganto [19].
18.
L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, §40.
19. Edmund Grimley Evans: Denove kvaropas (Fernández, Camacho, Neves, Dek; Ekstremoj), Monato, jaro 1998a, numero 2a, p. 15
19. Edmund Grimley Evans: Denove kvaropas (Fernández, Camacho, Neves, Dek; Ekstremoj), Monato, jaro 1998a, numero 2a, p. 15
- angle:
- surprise
- beloruse:
- неспадзеўка, неспадзяванка, сурпрыз
- ĉeĥe:
- překvapení
- ĉine:
- 惊喜 [jīngxǐ], 驚喜 [jīngxǐ]
- france:
- surprise
- hispane:
- sorpresa
- itale:
- sorpresa
- japane:
- 不意打ち [ふいうち], 奇襲 [きしゅう], 不意の出来事 [ふいのできごと], 驚き [おどろき]
- katalune:
- sorpresa
- nederlande:
- verrassing, surprise
- pole:
- niespodzianka, zaskoczenie
- portugale:
- surpresa (ação de surpreender)
- ruse:
- неожиданность, сюрприз
- slovake:
- prekvapenie
- ukraine:
- сюрприз, несподіванка