*maĉi
(tr)
- 1.
- Pisti en buŝo per la dentoj: mi ne fumas cigarojn, ankaŭ ne maĉas tabakon [1]; servisto sidis apud la patro kaj maĉis sekvinberojn [2]; li manĝas rapide kaj maĉas per la du flankoj de la buŝo [3]; [ili] elkraĉis formaĉitan semŝelon Metrop ; li prenis la duone demaĉitan (kp ĉirkaŭmordi) viandoston [4]; la oficiro furioze kaj senpove maĉis la finon de sia cigaredo [5]; (figure) ia vermo maĉis iliajn nervojn [6]; ŝi ricevis viandon, sed ŝi ne povis maĉi ĝin, nur elsuĉi la sukon [7]; kvazaŭ li volus maĉi la propran langon [8]; kiu amas okulaĉi, ne havas kion maĉi PrV . dispremi, mordi, mueli
- 2.
- Tro diskuti, pritrakti: ĉiuj maĉis la malnovan temon, ĉu konstrui, aŭ ne konstrui la metropolitenon Metrop ; vi jam […] vidis trifoje en via landa televidstacio, […] kio estas antaŭmaĉita de la mondaj novaĵagentejoj [9]. vortmueli
1.
Ludoviko Lazaro Zamenhof: Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto
2. Henri Heine: La Rabeno de Baĥaraĥ, Ĉapitro I
3. Don Miguel de Cervantes Saavedra: Don Kiĥoto de la Manĉo en Barcelono (5 ĉapitroj), Ĉapitro LXII
4. trad. Ferenc Szilágyi: Vespera ruĝo anoncas ventegon, Eyvind Johnson
5. Ferenc Szilágyi: La Granda Aventuro, III.
6. Sándor Szathmári: Vojaĝo al Kazohinio, Deksepa Ĉapitro
7. Ferenc Szilágyi: La Granda Aventuro, V.
8. B. Traven, trad. Hans Georg Kaiser: Mortula Ŝipo, Rakonto de usona maristo, Ĉapitro 48
9. Monato, Paŭl Peeraerts: Indaj informoj, 2011
2. Henri Heine: La Rabeno de Baĥaraĥ, Ĉapitro I
3. Don Miguel de Cervantes Saavedra: Don Kiĥoto de la Manĉo en Barcelono (5 ĉapitroj), Ĉapitro LXII
4. trad. Ferenc Szilágyi: Vespera ruĝo anoncas ventegon, Eyvind Johnson
5. Ferenc Szilágyi: La Granda Aventuro, III.
6. Sándor Szathmári: Vojaĝo al Kazohinio, Deksepa Ĉapitro
7. Ferenc Szilágyi: La Granda Aventuro, V.
8. B. Traven, trad. Hans Georg Kaiser: Mortula Ŝipo, Rakonto de usona maristo, Ĉapitro 48
9. Monato, Paŭl Peeraerts: Indaj informoj, 2011
- angle:
- chew, masticate
- beloruse:
- жаваць
- bretone:
- chaokat
- bulgare:
- дъвча
- ĉeĥe:
- žvýkat
- ĉine:
- 咀 [jǔ], 咀嚼 [jǔjué], 嚼 [jiáo], 嚼 [jué], 噍 [jiào]
- france:
- mâcher
- germane:
- kauen 2. (auf etwas) herumkauen
- hispane:
- masticar
- hungare:
- rág, megrág
- japane:
- かみ砕く [かみくだく], かむ
- katalune:
- mastegar
- nederlande:
- kauwen
- pole:
- żuć
- portugale:
- mastigar, mascar
- ruse:
- жевать
- svede:
- tugga
- ukraine:
- жувати, розжовувати, пережовувати
maĉ
remaĉi
(tr)
- 1.
- Denove maĉi: fosanta serpento, kiu remaĉas sian manĝon kaj remanĝas sian propran ekskrementon [11].
- 2.
- Revenigi nutraĵon el la stomako en la buŝon por denove maĉi ĝin, kiel faras iuj bestoj, ekzemple bovo, kamelo: remaĉantaj maĉitaĵon [12].
- 3.
- (figure) Ripete diskuti, pritrakti: konstante remaĉi projekton, reakciajn ideojn; sendecide ili iris tien kaj reen […], grumblis kaj blasfemis kaj ĉiutage centfoje remaĉis la samajn frazojn pri senlaboreco kaj mallumaj perspektivoj [13]; britoj […] pretas daŭre remaĉi […] monstraĵojn de germanoj dum la dua mondomilito [14]; la japana armeo remaĉis diversajn planojn por tranĉi la ŝoseon, la solan trairejon [15]; maĉi kaj remaĉi PrV . ĉevaleto2, mueli3
11.
Frederiko Schiller, trad. L. L. Zamenhof: La rabistoj, Akto Dua
12. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Levidoj 11:4
13. Stellan Engholm: Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, Unua Parto
14. Monato, Paul Gubbins: Opinio-(s)ondado, 2004
15. Monato, Alice Liu: Fragmentoj de la dua mondmilito, 2011
12. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Levidoj 11:4
13. Stellan Engholm: Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, Unua Parto
14. Monato, Paul Gubbins: Opinio-(s)ondado, 2004
15. Monato, Alice Liu: Fragmentoj de la dua mondmilito, 2011
- angle:
- 2. chew the cud, ruminate 3. ruminate, reflect on, ponder
- beloruse:
- перажоўваць
- bretone:
- 2. daskiriat
- bulgare:
- 1. преживя 2. преживя 3. предъвквам, преповтарям, преживям
- ĉeĥe:
- 1. přežvykovat
- ĉine:
- 倒嚼 [dǎojiào] 3. 玩味 [wánwèi]
- france:
- remâcher, ruminer
- germane:
- 1. nochmals kauen 2. wiederkäuen 3. (auf etwas) herumkauen, (etwas) wiederkäuen, (auf etwas) herumreiten, hin und her überlegen
- hispane:
- 2. rumiar
- hungare:
- megrág (megfontol) 1. újrarág 2. kérődzik
- japane:
- 反芻する [はんすうする]
- katalune:
- 2. remugar, ruminar
- nederlande:
- herkauwen
- pole:
- przeżuwać
- ruse:
- пережёвывать
remaĉuloj
- Subordo de parhufuloj (ŝafoj, ĝirafoj, cervedoj, bovedoj, kameloj, k.a.) kiuj remaĉas kaj havas plurpartan stomakon, plejofte kun kvar kameroj (Ruminantia): Volter aludas al la alpako, al la lamao, al la vikuno, kaj aliaj remaĉuloj kun flavruĝaj haroj el Sud-Ameriko [16].
16.
Volter, trad. Eugen Lanti: Kandid aŭ la optimismo, Ĉapitro XVII
- angle:
- ruminants
- beloruse:
- жуйкавыя (жывёлы)
- bulgare:
- преживни животни
- ĉeĥe:
- přežvýkavci
- ĉine:
- 反刍亚目 [fǎnchúyàmù], 反芻亞目 [fǎnchúyàmù]
- france:
- ruminants
- germane:
- Wiederkäuer
- hispane:
- rumiantes
- japane:
- 反芻動物 [はんすうどうぶつ]
- katalune:
- remugants
- latinece:
- Ruminantia
- nederlande:
- herkauwers
krakmaĉi
(tr)
- Rompi per la dentoj kun krakbruo.
- beloruse:
- хрупаць (жуючы, грызучы), храбусьцець (жуючы, грызучы)
- france:
- croquer
- germane:
- zerbeißen
- hungare:
- ropogtat (ételt)
- japane:
- ばりばりかみ砕く [ばりばりかみくだく]
- katalune:
- rompre amb les dents
- nederlande:
- stukkauwen
- pole:
- chrupać gryźć
- ruse:
- разгрызать с хрустом
- ukraine:
- гризти, їсти з хруском, хрумати, хрумкати, хрупати, хрумтіти